กระสุนหน้าตัด 9 มิลลิเมตร สำหรับปืนพกกึ่งอัตโนมัติที่ได้รับความนิยมกว้างขวางมีสามขนาด เรียกแบบเมตริก คือ 9x23 มม., 9x19 มม. และ 9x17 มม. มีความยาวปลอกกระสุนกำกับอย่างเป็นระบบ, ตัวยาวสุดคือ 9x23 มีอีกชื่อหนึ่งว่า .38 ซูเปอร์ เป็น กระสุนที่ จอห์น เบรานิงก์ ตั้งใจออกแบบให้แรงกว่า .38 สเปเชียลของปืนลูกโม่ ตัวถัดมา 9x19 เป็นผลงานของ กิออร์ก ลูเกอร์ ในโครงการปืนพาราเบลลัมของเยอรมนี และตัวสุดท้าย 9x17 บ้านเรานิยมเรียก .380 หรือ “ลูก 9 สั้น” ออกแบบโดยเบรานิงก์เช่นกัน ตั้งใจให้เป็นกระสุนสำหรับปืนขนาดคอมแพ็คพกพาง่าย ไม่จำเป็นต้องมีระบบขัดกลอนหน่วงเวลา
ในปี 1986 โคลท์เปิดตัวปืน Government .380 ที่จงใจให้ทำงานเหมือนปืน 1911 คือไกซิงเก้ิล มีระบบขัดกลอน แต่ลดขนาดตัวลงมาใกล้เคียงกับ PPK ของวอลเธอร์ที่ใช้ไก ดับเบิล/ซิงเกิ้ล และลำเลื่อนอัดสปริงไม่ขัดกลอน ปืนโคลท์จึงมีจุดขายที่ไกคมกว่า และใช้สปริงลำเลื่อนนิ่มกว่า ดึงลำเลื่อนขึ้นลำได้ง่าย ต่อมาโคลท์ปรับแบบให้ตัวปืนเล็กลงอีกใช้ชื่อ มัสแตง มีโครงอัลลอยด์น้ำหนักเบาให้เลือก เพิ่มชื่อว่า Pocketlite ทำขายอยู่จนถึงช่วงประสบปัญหาแรงงานประท้วง เลิกผลิตไปสิบกว่าปี เพิ่งกลับมาเริ่มใหม่ในปี 2011
ซิก-ซาวเออร์ ที่เข้าไปตั้งฐานผลิตในสหรัฐ เห็นศักยภาพของปืนมัสแตงสำหรับเป็นปืนกระเป๋าตัวเล็กจิ๋ว อาศัยช่วงที่โคลท์ถดถอย ออกรุ่น P238 ในปี 2009 ที่กลไกทำงานเหมือน พ็อกเก็ตไลท์ จนเชื่อได้ว่าซื้อเครื่องมือมาจากโคลท์ ซิก เปิดกลุ่มสินค้าใหม่ให้ P238 โดยเฉพาะ เรียกว่า Micro-Compact มีตัวเลือกกว่ายี่สิบแบบย่อย รวมทั้งย้อนกลับไปทำโครงเหล็กในกลุ่ม HD : Heavy Duty สำหรับ งานหนัก ถัดมาเพียงสองปี ซิกเปิดตัว P938 ใช้กระสุนความแรงมาตรฐานทหารคือ 9x19 มม. โดยตัวปืนยังเป็นไมโคร เทียบกับ P238 ตัวปืนยาวกว่า 1 ซม., หนักกว่า 40 กรัม ความหนาเท่ากัน
P938 Spartan II แต่งผิวโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ ทางโรงงานเรียกชื่อว่า Distressed Coyote พื้นสีทองแดง จงใจทำริ้วรอยเหมือนผ่านการใช้งานมาอย่างโชกโชน มีโลโก้คือหน้ากากนักรบสปาต้า ทั้งที่ประกับด้ามอัลลอยด์ และบนสันลำเลื่อน ซองกระสุนความจุ 7 นัด มีฐานเสริมหน้าด้ามให้ยาวพอจับได้เต็มมือ ติดศูนย์เรืองแสงฝังตริเตียมสามจุด มีห้ามไกมาให้ทั้งซ้ายขวา
วัสดุที่ซิกเลือกใช้ คือลำเลื่อนสเตน เลส, ลำกล้องเหล็กกล้า และโครงปืนอัลลอยด์ เฉพาะรุ่นสปาร์ตันนี้ใช้ประกับอัลลอยด์ เช่นกัน การแต่งผิวส่วนอัลลอยด์ชุบแข็ง hard anodize ลำเลื่อนเคลือบ Nitron ก่อนแต่งสีด้วยกรรมวิธี PVD : Physical Vapor Deposit ไว้ใจได้เต็มที่ด้านความทนทานต้านสนิม แม้ในส่วนที่เห็นเหมืิอนริ้วรอยก็ไม่เป็นปัญหา และเพื่อให้ครบเครื่อง“สปาร์ตัน” จึงสลักคำขวัญ “Molon Labe” เป็นตัวอักษรกรีก ออกเสียง “โมลอน ลาเว” ไว้ที่ด้านซ้ายของลำเลื่อน เป็นคำประกาศว่าจะไม่วางอาวุธยอมแพ้ใครของนักรบสปาต้า
ถ้าจะเลือกระหว่าง P938 กับ P238 ขนาดของตัวปืนแทบไม่ต่างกัน แต่ความแรงของกระสุนเป็นคนละระดับ ลูก .380 จะยิงง่าย นิ่มนวลกว่ามาก เหมือนกระสุนยิงเป้าของปืนลูกโม่ ในขณะที่ 9 มม. แรงกว่า .38 +P ที่ยิงจากลูกโม่ลำกล้องสั้น และสปาร์ตันคู่นี้เป็นรุ่นสอง (Mk.II) ใช้โครงอัลลอยด์ ต่างจากรุ่นแรกที่ใช้โครงเหล็ก.
..........................................................
ดร.ผณิศวร ชำนาญเวช
